ფორმირების პირველი ეტაპის დამთავრების შემდეგ, (შეჭრილია ყველა არასაჭირო ძირითადი და მეორე რიგის ტოტები, მავთულის საშუალებით ტოტები დაფიქსირებულია სასურველ პოზიციაში) საჭიროა ვარჯის სრულყოფაზე და მინიატურული ზომის შენარჩუნებაზე ვიზრუნოთ. ფორმის და ზომის შესანარჩუნებელი გასხვლა ბონსაის სიცოცხლის მთელი პერიოდის განმავლობაში სჭირდება.
არც ერთი ნერგი არ მიიღებს ჩვენთვის სასურველ ფორმას პირველივე გასხვლის და მავთულის კარკასის გაკეთების შემდეგ. ყოველთვის აღმოჩნდება ისე, რომ ბონსაის რომელიმე ნაწილზე ტოტები არასაკმარისად ხშირი იქნება ან რომელიმე ტოტი სასურველი სიგრძის არ იქნება. ძალიან ძნელია თავიდანვე განისაზღვროს რა დრო დასჭირდება ამა თუ იმ ნერგს “სრულყოფილი” ფორმის მისაღწევად. ეს მცენარის ზრდის თავისებურებაზე და მომუშავე ადამიანის გამოცდილებაზეა დამოკიდებული. ამიტომ ყოველთვის მოგიწევთ წლიდან წლამდე მოთმინებით დაელოდოთ მცენარის განვითარებას და შესაბამისად იმოქმედოთ იმისათვის, რომ თქვენთვის საურველ შედეგი მიიღოთ.
ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ელემენტი მცენარის ზრდის თავისებურებაში არის ის რომ, მცენარის ზოგიერთი ნაწილი დომინირებს ზრდის პროცესში და უკეთესად ვითარდება. ბუნებაში მცენარე ძალიან ცოტა ენერგიას ხარჯავს ვარჯის შიდა ტოტების განვითარებაზე, ის კონცენტრირებულია გადაანაწილოს ძირითადი რესურსი სიმაღლეში და სიგანეში გაზრდაზე. ბონსაისთვის კი ნერგი თანაბრად განვითარება და ვარჯის სასურველი ფორმის შენარჩუნება გვჭირდება. ამიტომ, მცენარის გარკვეულ ადგილებში თუ ზრდის დომინირება არ შევზღუდეთ, ძალიან მალე დაირღვევა ჩვენთვის სასურველი პროპორცია, ზომა და ფორმა.
It is impossible to resolve the problem with just one or two prunings. After some time, new growth will appear in certain parts of the tree, and pruning will need to be repeated.
The growth rate of conifers is noticeably slower compared to deciduous trees, so the tasks to maintain their shape are done less frequently but require more attention.
Conifers differ significantly from each other in terms of needle shape, size, and growth habits. After pruning, different species will exhibit various characteristics. On some conifer trees, several buds will form simultaneously at the tip of the branch.
ასეთ დროს საჭირო ხდება გარკვეული რაოდენობის კვირტების მოშორება. ძლიერი ზრდის ადგილებში დატოვეთ მხოლოდ 1-2 კვირტი, საშუალო ზრდის ადგილებში 2-3, სუსტი ზრდის ადგილებში კი საშუალება მიეცით ყველა კვირტს თავისუფლად განვითარდეს.
ფორმის შესანარჩუნებლად, გაზრდილი ტოტების დამოკლება, პატარა მაკრატლით ხდება.

and the same branch after being cut
The "so-called bending method" can also be used.

On the branch where growth is to be limited, new growth is removed to about 3 cm. Using the index and thumb, pinch the end of the new shoot and then twist to "pinch off" two-thirds of the new growth.
How frequently should we perform shape-preserving pruning?
რა თქმა უნდა, აუცილებელია შევინარჩუნოთ მცენარის მინიატურული ზომა და დახვეწილი ფორმა, მაგრამ ამავე დროს, ზედმეტი “გულმოდგინებით”, რამე ზიანი არ უნდა მივაყენოთ ბონსაის.
ბონსაი ისხვლება რეგულარულად, თუმცა აუცილებელია გარკვეული ბალანსის დაცვა. გასხვლის შემდეგ მცენარე ახალ ამონაყარს იკეთებს, რაც მისი სტრუქტურის განახლებას უწყობს ხელს. ასევე ახალი ამონაყარი მცენარის ჯანმრთელი განვითარების მაჩვენებელია. მაგრამ ისიც უნდა ვიცოდეთ რომ ყოველი გასხვლა გარკვეული “სტრესია” მცენარისთვის და ენერგიის საკმაო მარაგს აცლის მას. ამიტომ მცენარეს უნდა მიეცეს გარკვეული პერიოდი ზრდისთვის, იმდენი რომ აღიდგინოს ენერგია შემდეგი განვითარებისთვის. როდესაც ბონსაის ულამაზესი ეგზემპლარების სურათებს ნახულობენ, ჩნდება აზრი, რომ ბონსაის ასეთი შესახედაობა მთელი წლის განმავლობაში აქვს. სინამდვილეში, ბონსაის გამოფენა და სურათის გადაღება ხდება მაშინ როდესაც ის იდეალურ მდგომარეობაშია, მაგრამ ეს მდგომარეობა არ არის მუდმივი. ყველა ბონსაის უნდა ჰქონდეს თავისუფლად ზრდის პერიოდი, და ის ლამაზი შესახედაობა ამ დროის განმავლობაში დროებით იკარგება.
Each species has its own pruning schedule and frequency. Some can be left untouched for 2-3 months, while others need to be pruned every 3-4 weeks. Slow-growing coniferous plants may only need pruning once a year.
Many specialists, after an initial strong pruning, may leave the seedling untouched for 2-3 years (or even longer), allowing it to grow freely. Free growth encourages the thickening of branches, trunks, and roots, leading to good development. During this period, the seedling is planted either in open ground or in a large container. After a certain time (when the seedling reaches the desired size), strong pruning is done again.
Understanding the exact duration to allow the tree free growth, how much to shorten branches, and how often to prune the bonsai in spring and summer is quite difficult and depends on the specific species. Even highly experienced specialists encounter these difficulties when working with an unknown species. Only thorough study of each tree’s characteristics allows us to properly guide the work on the bonsai.