ბუნებაში გაზრდილ ხეებს თუ დავაკვირდებით, დავინახავთ, რომ ის მცენარეებია განსაკუთრებით ლამაზი და თვალშისაცემი რომელთა ასაკი რამდენიმე ათწლეულს აღწევს. ბონსაის შექმნის მიზანიც სწორედ იმაში მდგომარეობს, რომ სულ პატარა ნერგს მივცეთ ის მიმზიდველობა და სილამაზე რაც ხანდაზმულ ხეებს გააჩნია. თუმცა ბონსაის რეალურ ასაკს არ აქვს რამე განსაკუთრებული მნიშვნელობა. უმეტეს შემთხვევაში წლოვანებაზე საერთოდ არ ხდება ყურადღების გამახვილება (გარდა იმ ხეებისა რომლებსაც რამდენიმე საუკუნოვანი ისტორია აქვს). თუ სადმე მითითებულია ბონსაის ასაკი, ეს მხოლოდ პირობითია და შეფასება შეხედულებით, გარეგნული ნიშნებით ხდება.
ბონსაის ნამდვილი ენთუზიასტი ცდილობს გააკეთოს ხე უნიკალური და განუმეორებელი, ხე, რომელიც ისეთ შთაბეჭდილებას ტოვებს მნახველზე, თითქოს ათწლეულების მანძილზე იზრდება და სხვადასხვა ბუნებრივმა მოვლენებმა თავისი კვალი დაამჩნიეს მის განვითარებას. ბონსაის “სრულყოფილი, ასაკოვანი” ფორმის შექმნა არც თუ ისე იოლი საქმეა. სასურველი შედეგის მიღება მხოლოდ წლების მანძილზე მუშაობით და ხშირ შემთხვევაში, განსაკუთრებული მეთოდების გამოყენებით ხდება. ეს მეთოდები საშუალებას გვაძლევს ხელოვნურად “დავაბეროთ” მცენარე და დავხვეწოთ მისი ფორმა. ზოგიერთი მათგანი საკმაოდ სპეციფიკური და რთული შესასრულებელია. ამიტომ რჩევა იქნება, ამ თავში აღწერილ მეთოდებს მხოლოდ იმ ადამიანმა მიმართოს რომელსაც უკვე გარკვეული გამოცდილება დაუგროვდა რამდენიმე წლიანი მუშაობის შემდეგ.
Large trunk
ხის მსხვილი ტანი ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ელემენტია ეფექტური ბონსაის მისაღებად. კარგად განვითარებული ზედაპირული ფესვები და მსხვილი ტანი, უფრო ხანდაზმულ შეხედულებას აძლევს პატარა მცენარეს. არსებობს პირობითი პროპორცია: ბონსაის სიმაღლე, ტანის ყველაზე მსხვილი ადგილის დიამეტრს, მაქსიმუმ ათჯერ უნდა აღემატებოდეს. დავუშვათ ხის ტანის დიამეტრი ფესვებთან, 4 სანტიმეტრია, მაშინ ბონსაი სიმაღლეში მაქსიმუმ 40 სანტიმეტრი უნდა იყოს. ამიტომ, ბონსაის ფორმირების საწყის ეტაპზე უმჯობესი იქნება პირველ რიგში იზრუნოთ ზედაპირული ფესვების და მსხვილი ტანის განვითარებაზე, შემდეგ კი ვარჯის ფორმირებაზე.
ხის ტანი მცენარის ზრდის პროპორციულად მსხვილდება. როდესაც მცენარე პატარა ჭურჭელში იზრდება ტანის გამსხვილების პროცესი საკმაოდ ნელა მიმდინარეობს. თუ თქვენი აზრით, ხის ტანის სისქე არ შეესაბამება სიმაღლეს, უმჯობესია ნერგი რამდენიმე წლით ღია გრუნტში დატოვოთ ჩარგული. დიდ სივრცეში ფესვების შეუზღუდავი ზრდისას მცენარე უფრო სწრაფად ვითარდება, რის შედეგადაც ხის ტანიც მსხვილდება. თავისუფალი ზრდის პერიოდში უმჯობესია მცენარე არ გავსხლათ. რამდენიმე წლის შემდეგ, როდესაც ტანი უკვე საკმარისად გამსხვილდა, დაამოკლეთ ტოტები,ამოიღეთ გრუნტიდან, შეაკრიჭეთ ფესვები სასურველ ზომამდე და ჩარგეთ კონტეინერში.
თუ საშუალება არ არსებობს რომ ნერგი სადმე ღია გრუნტში გაზარდოთ, მაშინ გამოიყენეთ რამე დიდი ზომის ჭურჭელი. სანამ ფესვები და ტოტები თავისუფლად იზრდება, ხის ტანიც შესაბამისად იმატებს სისქეს. როდესაც ფესვები მთლიანად შეავსებს ჭურჭელს, ამის შემდეგ ტანის გამსხვილების პერიოდი შესამჩნევად მცირდება.
ასევე, ტანის გამსხვილებას ხელს უწყობს ფესვებთან ახლოს გაზრდილი ტოტები. ბონსაიზე მუშაობის საწყის სტადიაში ნუ შეკრეჭთ ამ ტოტებს მიუხედავად იმისა რომ ეს ტოტები ბონსაის მომავალი ფორმისათვის არანაირ საჭიროებას არ წარმოადგენს. როდესაც გადაწყვეტთ რომ ხის ტანი საკმარისად გამსხვილდა და ნერგი მზადაა კონტეინერში გადასარგავად, მხოლოდ ამის შემდეგ შეაჭერით ისინი.
The method of growing the plant in open ground or a large container also has a downside: branches grow freely and thicken. After pruning them to the desired size, the bark will cover the cut over the years. This spot never really "disappears" and will always be noticeable on the plant.
This method can be used for both deciduous and coniferous plants. However, it is better to choose varieties that grow quickly and can develop new shoots from dormant buds.
There is another method for thickening the trunk: below the probable surface roots, wrap a thick wire around the seedling and secure it tightly. Then plant it in a container or any large pot.
ადგილი, სადაც მავთულია შემოხვეული მიწით უნდა დაიფაროს. გარკვეული პერიოდის შემდეგ შემოხვეული მავთულის ზედა ნაწილი გამსხვილდება. ამის შემდეგ ფრთხილად შემოაცალეთ მიწა და შემოხსენით მავთული. თუ დაგაგვიანდათ და მავთული ისე ჩაერჭო ტანში რომ მისი მოხსნა ვეღარ მოახერხეთ, დაელოდეთ გადარგვის სეზონს და ფესვები შემოხვეული მავთულის ადგილას გადაჭერით.
Branch
After several years of pruning, the plant develops a denser and more varied branch system. However, attention must be paid to the number of leaves and second-order branches. It is not necessary for the bonsai to give the impression of being "well-maintained shrubbery." A well-formed plant should show the shape of the trunk and the arrangement of the thicker branches. The canopy may be so dense that only the lower part of the trunk and the surface roots are visible. However, a bonsai looks more effective when there is some free space between the thick, formed branches. This creates the illusion of a more "mature" plant.
It is also worth noting that if the deciduous plant has well-formed second-order branches, it looks just as beautiful in the winter as it does at other times of the year. Deciduous trees have a unique, distinctive beauty.
EN 
KA