Diseases and pests
ყველა ბაღის ან ოთახის მცენარის მსგავსად, ბონსაისაც უჩნდება დაავადებები და ესევა სხვადასხვა მავნე მწერები. მცენარის მდგომარეობის კონტროლი ბონსაის მოყვარულის ყოველდღიური საზრუნავია, განსაკუთრებით გაზაფხული-ზაფხულის პერიოდში. ამ დროს აქტიურდებიან მავნებლები და უფრო დიდი რისკია მცენარის სხვადასხვა დაავადებით დაზიანების. ამიტომ აუცილებელია მუდმივი ყურადღება, მავნებელმა მწერებმა ან დაავადებამ გამოუსწორებელი ზიანი რომ არ მიაყენოს მცენარეს.
მცენარეების დაავადების პირველი მიზეზი მათი არასწორი მოვლაა:
- Unsuitable location
- Insufficient or excessive watering,
- Excessive or insufficient fertilization,
- Incorrectly selected soil mix,
- Poor drainage,
- Strong wind.
თუ ყველაფერს სწორად დაიცავთ და მცენარეს მაინც დაავადდა, გახსოვდეთ, რომ კარგად მოვლილი ბონსაი უფრო იოლად იტანს ყველანაირ სტრესს ვიდრე მოუვლელი, დასუსტებული მცენარე.
დაავადების პირველი ნიშნები ფოთლებზე და წიწვებზე ჩნდება. რეგულარულად ათვალიერეთ როგორც ფოთლების ზედაპირი ასევე უკანა მხარე. დაავადების და მავნებლების ზემოქმედების პირველი სიმპტომებია: ფოთლის ფერის შეცვლა, დახუჭუჭება, ლაქები, თეთრი ნადები, წებოვანი და პრიალა წარმონაქმნები, ფოთლის კიდეების ფერის შეცვლა.
დაავადებებთან და მავნებლებთან ბრძოლა მცენარის დაცვის სპეციალური ქიმიური საშუალებებით ხდება. არ არსებობს რამე ერთი პრეპარატი, რომელიც მცენარის ყველა დაავადების თუ მავნებელი მწერების პრობლემას გადაჭრის. ამიტომ უნდა დადგინდეს დაზიანების მიზეზი და გამოვიყენოთ დაცვის ის საშუალება, რომელიც აუცილებელი იქნება მცენარის გადასარჩენად.
მინიატურული ზომების გამო, მცირე დაზიანებამაც კი შეიძლება ბონსაის დაუშნოება გამოიწვიოს. ამიტომ, ბუნებაში არსებული მცენარეებისგან განსხვავებით, ბონსაის ყოველდღიური გულმოდგინე დათვალიერება ესაჭიროება. უყურადღებობით დაკარგულმა დრომ გამოუსწორებელი შედეგი შეიძლება გამოიღოს.
პირველ რიგში დაზიანების გამო ჩამოცვენილი ფოთლები აუცილებლად უნდა შეგროვდეს და დაიწვას. ასევე თუ შეამჩნევთ, რომ რომელიმე ფოთოლი მცენარეზე საკმაოდ არის დაზიანებული, უმჯობესია შეაჭრათ და დაწვათ. დაავადების აღმოჩენის შემთხვევაში მცენარე ცალკე მოათავსეთ. მავნებლები და დაავადებები ადვილად გადადის სხვა მცენარეებზე.
Diseases
ნაცარი
ნაცარი სოკოვანი დაავადებაა, რომელსაც ნაცროვანი სოკო იწვევს. ნაცარი მცენარეებს ზაფხულის დასაწყისიდან უვითარდება. ფოთლებზე, ყლორტებზე, ნაყოფზე ჩნდება ნაცრისფერი ფიფქი. ფოთლები ნაადრევად ყვითლდება და ცვივა. ნაყოფი მაგრდება და სკდება. ინფექცია, ჩვეულებრივ, პირველად იმ ფოთლებზე ჩნდება რომლებიც ყველაზე ახლოსაა მიწასთან და შემდეგ მთელ მცენარეს ედება.
ჟანგა
ჟანგა სოკოებით გამოწვეული დაავადებაა. სიმპტომები: ფოთოლზე ვითარდება პატარა ჟანგისფერი მეჭეჭები. დაავადებულ მცენარეს ერღვევა ნივთიერებათა ცვლა, წყლის ბალანსი. უქვეითდება ფოტოსინთეზის ენერგია.
ქლოროზი
ქლოროზის დროს ირღვევა ქლოროფილის წარმოქმნის პროცესი და ფოტოსინთეზის აქტიურობა საგრძნობლად მცირდება. ამის შედეგად:
ფოთლის კიდეები ხუჭუჭდება,
- The leaves partially or completely lose their green color,
- The leaves fall prematurely,
- New leaves grow smaller in size,
- The plant's growth slows down.
The cause of the disease can be either infectious or non-infectious in nature. Infectious chlorosis is caused by viruses, fungi, and other microorganisms, often transmitted by pests (mites and aphids).
Non-infectious chlorosis can be triggered by:
- Incorrect watering,
- Insufficient lighting,
- Inappropriate air humidity for the plant,
- Lack of certain elements in the soil (iron, magnesium).
ვერტიცილოზი
ვერტიცილოზი დავადებაა რომელიც აზიანებს ხის ჭურჭელ-ბოჭკოვან სისტემას და იწვევს ჭკნობას. დაავადების გამომწვევი სოკო ვერტიცილიუმია, ის დაზიანებული ფესვებიდან მცენარეში აღწევს და შეიძლება სულ რამდენიმე დღეში გაახმოს ხე. ვერტიცილოზით დაავადებისას პირველ რიგში ყვითლდება ხის ქვედა ნაწილში არსებული ფოთლები, მაგრამ ისინი არ ცვივა. შემდეგ იგივე ემართება ყველა ფოთოლს და შემდეგ ყლორტებიც სუსტდება. ვერტიცელოზი რომ არ ჩამოყალიბდეს საჭიროა დავიცვათ ელემენტარული წესები: ნუ მორწყავთ ბონსაის საჭიროზე მეტად; ნუ შეიტანთ აზოტიან სასუქს ჭარბი დოზით; გადარგვისას ნუ დააზიანებთ ფესვებს.
Root Rot
The most difficult to detect is root damage, as it is impossible to monitor the roots on a daily basis. Root inspection is only possible during repotting. Therefore, damage is typically detected only after the process has advanced. During repotting, carefully examine the roots. Damaged roots are dark and break easily. Any decayed or broken roots must be trimmed with sharp scissors. The soil must be clean, free of pests and insects. Drainage holes must be checked. Water accumulation in the container is the main cause of root rot.
Pests
მავნებელი მწერები ძალიან პატარა ზომის პარაზიტებია რომლებიც მცენარის ფოთლებით ან მისი წვენით იკვებებიან. პირველ რიგში ესენი სხვადასხვა სახის ბუგრები და ტკიპებია, რომლებიც იმდენად მცირე ზომის არიან, რომ მათი დანახვა ლუპის გარეშე ფაქტობრივად შეუძლებელია.
Spider Mite
This microscopic parasite, measuring 0.5mm, resides on the underside of leaves. It spins a very fine web on the plant. It lays up to ten eggs a day, which are attached to the web. Spider mites feed on the leaf surface, sucking out cell contents. Their salivary glands release an extract that damages chloroplasts (the cells where photosynthesis occurs). Initially, reddish spots appear on the leaves, followed by darkening, premature drying, and leaf drop. In cases of mass reproduction, the plant dies.
Aphids
Aphids are the most common pests that damage both deciduous and coniferous plants. They range in size from 0.5mm to 6mm. They reproduce very quickly, up to twenty times a year. Aphids leave a specific shiny, sweet secretion on the leaves, which becomes noticeable after close inspection. Aphids feed on the plant, especially newly sprouted shoots. If not treated in time, they can ruin the decorative appearance of the bonsai and cause it to dry out.
On coniferous plants, you may notice white, flaky deposits. These are one type of aphid. They reproduce very rapidly and can dry out the plant completely in one season.
Millipede
The millipede, due to its size, is easier to spot than mites or aphids. The first signs of damage include:
- Holes on the leaves,
- Eaten leaf edges,
- Conically curled leaves, which are used by the millipede as a "nest."
Ant
Ants are carriers of various diseases. If you notice a large number of ants near the place where your bonsai is kept, use chemical agents to remove them.
Protecting the plant from diseases and pests is quite a difficult task for a non-specialist. First of all, diagnosing the problem correctly is not always easy, and the chemical solutions that treat certain diseases and eliminate pests change from year to year. The list of pests and diseases mentioned above is, of course, incomplete. Different types of plants are affected by different kinds of diseases. Therefore, it is important not to neglect the plant. If you notice any suspicious symptoms, immediately consult a specialist who will recommend a plant protection chemical and carefully follow their recommendations.
EN 
KA